Chuyển đổi số góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc
Chuyển đổi số trong lĩnh vực an ninh là một yêu cầu khách quan của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong bối cảnh phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đòi hỏi sự nỗ lực, quyết tâm của cả hệ thống chính trị, của các cấp, các ngành, các địa phương và của mỗi người dân.
Chuyển đổi số trong lĩnh vực an ninh là sự tích hợp các công nghệ kỹ thuật số như điện toán đám mây (Cloud), trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Bigdata)
vào lĩnh vực an ninh để thay đổi căn bản cách thức vận hành, mô hình và cung cấp các giá trị mới, cũng như tăng tốc các hoạt động bảo vệ an ninh. Chuyển đổi số bao gồm việc triển khai phần mềm quản lý văn bản và hồ sơ công việc; triển khai hệ thống thông tin và chỉ đạo điều hành; ứng dụng hệ thống phần mềm quản lý con người, nhân sự; phần mềm kiểm soát, theo dõi an ninh.
Chuyển đổi số mang lại nhiều lợi ích, góp phần nâng cao hiệu quả bảo đảm an ninh quốc gia, độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; bảo đảm an ninh công cộng, trật tự, an toàn xã hội, phòng chống bạo lực, tội phạm, khủng bố...; bảo đảm an ninh con người trước những mối đe dọa, kịp thời kiểm soát và xử lý các rủi ro, mâu thuẫn, xung đột xã hội.
Trên thế giới, nhiều nước ứng dụng công nghệ số nhằm thay đổi cách thức hoạt động an ninh, như trang bị camera an ninh trong nhiều ngành nghề, lĩnh vực; sử dụng AI để tăng cường an ninh mạng và cung cấp nhiều biện pháp bảo vệ chống lại các tin tặc tinh vi.
Tại Việt Nam, chuyển đổi số trong lĩnh vực an ninh những năm qua đã có những kết quả nhất định. Bộ Công an đã thành lập Ban Chỉ đạo chuyển đổi số; tham mưu Chính phủ ban hành nhiều Nghị định, Thông tư về chuyển đổi số. Bộ Công an cũng đã phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông tiến hành kiểm tra an ninh, an toàn thông tin hệ thống công nghệ thông tin của các bộ, ngành, địa phương và kiến nghị các giải pháp bảo đảm kết nối an toàn với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
Bộ Quốc phòng tích cực hoàn thiện đề án chuyển đổi số, coi đây là một chủ trương cần thiết và phù hợp với xu thế chuyển đổi số quốc gia, tạo sức mạnh để Quân đội thích nghi tốt hơn với các thách thức trong tình hình mới. Bộ đội biên phòng nhiều nơi đã ứng dụng công nghệ số trong quản lý, bảo vệ biên giới. Lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam tích cực triển khai kế hoạch phát triển Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số, ứng dụng công nghệ số trong công tác nghiệp vụ.
Trong xây dựng các đô thị thông minh, các công nghệ số cũng đang được ứng dụng nhằm đảm bảo an ninh, an toàn và trật tự xã hội, như hệ thống tiếp nhận, xử lý phản ánh kiến nghị (cổng thông tin 1022; Smartbot; app công dân...); phần mềm Giải pháp lắng nghe và giám sát mạng xã hội (Social listening, Social Network
); hệ thống giám sát an ninh giao thông qua camera sử dụng AI, phân tích hình ảnh, xử lý dữ liệu, góp phần không nhỏ vào hoạt động giám sát, quản lý, điều hành tại các đô thị, mang lại cuộc sống an toàn cho người dân.
Tuy nhiên, chuyển đổi số trong lĩnh vực an ninh còn gặp nhiều khó khăn. Chỉ đạo của một số lãnh đạo các cấp, các ngành chưa thực sự quyết liệt; hạ tầng số còn thiếu đồng bộ, chưa bảo đảm việc kết nối, chia sẻ dữ liệu. Việc kết nối dữ liệu dân cư với các cơ sở dữ liệu của các bộ, ngành mới chỉ là bước đầu. Nhân lực chuyển đổi số trong lĩnh vực an ninh chưa đáp ứng được nhu cầu. Công tác bảo đảm an ninh, an toàn các hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu còn hạn chế, bất cập.
Để chuyển đổi số trong lĩnh vực an ninh có hiệu quả, trước hết, cần tạo sự chuyển biến trong nhận thức về tầm quan trọng của chuyển đổi số ở tất cả các cấp, ngành, địa phương, tổ chức, cơ quan, đơn vị và mỗi người dân. Trong giáo dục, tuyên truyền cần nhấn mạnh chuyển đổi số trong lĩnh vực an ninh tác động tới toàn xã hội, đến hiệu quả của bảo vệ an ninh quốc gia, an ninh công cộng, tài sản, tính mạng và sự an toàn của người dân.
Tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý, chính sách, nguồn lực đầu tư cho chuyển đổi số trong lĩnh vực an ninh. Chính sách chi ngân sách nhà nước cho chuyển đổi số cần tập trung ưu tiên đầu tư vào xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật số dùng chung làm nền tảng. Các chính sách ưu đãi miễn, giảm thuế cần được tiếp tục xây dựng nhằm thúc đẩy tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp quốc phòng, an ninh chuyển đổi số.
Lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng chiến lược chuyển đổi số trong lĩnh vực an ninh một cách khả thi. Chuyển đổi số phải được tiến hành thường xuyên, liên tục nhưng có trọng tâm, trọng điểm; bảo đảm phương châm dữ liệu phải đúng, đủ, sạch, sống, an toàn thông tin; thực hiện một cách bài bản, thực chất, hiệu quả, tránh tình trạng trăm hoa đua nở, chồng chéo, đầu tư dàn trải, lãng phí, đặc biệt là tránh bệnh hình thức.
Quan tâm đầu tư phát triển hạ tầng số như hạ tầng viễn thông băng rộng, phủ sóng 5G. Phát triển nền tảng số cho chuyển đổi số, bao gồm cả nền tảng số quốc gia do cơ quan nhà nước chủ quản (điện toán đám mây Chính phủ, bản đồ số
); nền tảng số quốc gia do doanh nghiệp chủ quản (thiết bị IoT; mạng xã hội
), đồng thời xây dựng, phát triển dữ liệu số để tổ chức hoạt động số dựa trên các yếu tố hạ tầng số, nền tảng số, nguồn dữ liệu số, đảm bảo an toàn, an ninh thông tin, nguồn nhân lực.
Xác định các biện pháp bảo đảm an toàn mạng trong chuyển đổi số lĩnh vực an ninh, nhằm phòng ngừa hiện tượng đánh cắp dữ liệu, nhất là dữ liệu về an ninh, quân sự, ngoại giao, cơ yếu, thông tin thuộc bí mật nhà nước; tài liệu có giá trị đặc biệt quan trọng; các công trình quan trọng liên quan đến an ninh quốc gia; ngăn chặn tin tặc đánh cắp thông tin, đảm bảo những trao đổi thông tin dữ liệu, giao dịch an toàn nhất, không gây hại đến an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quá trình chuyển đổi và hoạt động trên môi trường số.
Chú trọng phát triển nguồn nhân lực cho chuyển đổi số trong lĩnh vực an ninh. Nâng cao chất lượng xây dựng chương trình đào tạo; đổi mới phương pháp, đào tạo, nghiên cứu, phát triển nguồn nhân lực trình độ cao. Bên cạnh nguồn nhân lực là cán bộ của các tổ chức, đơn vị, cần hướng dẫn người dân để họ có kỹ năng, thói quen sử dụng dịch vụ công. Đẩy mạnh đào tạo kỹ năng mềm và đào tạo ngoại ngữ đạt chuẩn quốc tế.
Như vậy, chuyển đổi số trong lĩnh vực an ninh là một yêu cầu khách quan của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong bối cảnh hiện nay. Mỗi tổ chức, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp cần hoạch định cho mình một chiến lược và kế hoạch hành động thực hiện chuyển đổi số phù hợp, nhằm góp phần giữ vững an ninh quốc gia, chủ quyền lãnh thổ, chế độ xã hội chủ nghĩa...; an ninh công cộng và an ninh, an toàn cho mỗi người trong quá trình tham gia hoạt động trên môi trường số./.